Het was in 2017 dat de wijkraden in samenspraak met enkele professionele organisaties het Manifest Op naar nieuw Noord hebben opgesteld. Dat Manifest is verspreid naar meerdere organisaties waaronder (en niet in de laatste plaats) de gemeenteraad van Tilburg. Vervolgens is er een en ander in gang gezet.
Wijkarena
Met een aantal kartrekkers en voorlopers in de wijk (waaronder een delegatie van de wijkraden) is een drietal bijeenkomsten georganiseerd om oorzaken van een aantal kwetsbaarheden in de wijken op te sporen. Tegelijkertijd werd duidelijk dat bewoners en kartrekkers in de wijk zich erg verbonden voelen met Tilburg-Noord en dat zij het een fijne wijk vinden. Fijn om te wonen en fijn om te leven. Een wijk met ruimte en veel groen. Buiten het stadsdeel heerst nog weleens een ander beeld maar bewoners zijn bijna allemaal positief over hun wijk. Het werkt motiverend. Dat bleek ook in de sessies van de wijkarena.
Doorbraakinitiatieven
Die wijkarena heeft tot het benoemen van een aantal doorbraakinitiatieven geleid. Met doorbraakinitiatieven worden ideeën en activiteiten bedoeld die bestaande patronen en systemen kunnen doorbreken. Door creatief te zijn en doortastend, kunnen initiatieven worden ontwikkeld die bewoners of bewonersgroepen nieuwe perspectieven bieden. Op een nieuwe manier gaan werken, kansen zien en die bieden. Daar kan een wijk als Stokhasselt of een buurt als Vlashof veel baat bij hebben. Bewoners – oud en jong – worden gestimuleerd tot activiteiten waar ze binnen de normale systemen (van regelgeving) geen gelegenheid voor krijgen.
Op dit moment wordt gewerkt aan de volgende doorbraakinitiatieven:
- Food als bron van ontwikkeling en samenzijn in het Midden-Brabantpark: food wordt als factor gezien om de 120 verschillende nationaliteiten – met net zoveel culinaire achtergronden – in Tilburg-Noord te verbinden en te laten ontmoeten en tevens de lokale werkgelegenheid te vergroten.
- Corpo Máquina in het Ypelaerpark: het Ypelaerpark moet zich ontwikkelen tot een dynamische plek voor jongeren, samen met het danscollectief Corpo Máquina. Het gaat een plek worden waar jongeren door middel van kunst en cultuur zich gaan ontplooien en een beter toekomstperspectief krijgen.
Transformatie van de Kapelmeesterlaan: in de wijk Stokhasselt staan wat flats waar de sociale cohesie aandacht vraagt. De gemeente en WonenBreburg gaan samen optrekken om de situaties te verbeteren. Daarbij wordt gedacht aan gemeenschappelijke ruimtes voor ontmoeting, faciliteiten voor huiswerkbegeleiding en koken. Er zijn inmiddels huiskamerrestaurants ingericht die gerund worden door bewoners. Dat gebeurt inmiddels ook in meerdere flats.- Socialer en diverser wonen in de grondgebonden woningen: gekeken wordt of er een betere mix kan komen van woningen. Daarbij wordt ook de verdeling van het groen meegenomen. Een betere mix van woningen leidt mogelijk ook tot een betere mix van bewoners en meer diversiteit in architectuur. Dan krijgt de wijk een andere uitstraling andere uitstraling.
- De Wijkarena Power of the People: samen denken, overleggen en schetsen heeft geleid tot de doorbraakinitiatieven en heeft het kompas opgesteld hoe we gaan werken aan de toekomst van Tilburg-Noord.
ForwART
We kunnen er niet omheen om dat project nog eens te benoemen. In de zomer van 2020 werd bekend dat de Europese Commissie 4,2 miljoen euro heeft toegekend aan ForwART. Doorbraakinitiatief 2; Corpo Máquina staat aan de wieg van het project.
In sommige buurten van Tilburg-Noord behoren veel jongeren tot de risicogroep wat betreft criminaliteit. Daarvoor timmeren de gemeente en vele organisaties aan de weg. De jongeren hebben rolmodellen nodig en alternatieven voor hun minder goed gedrag. Dat gebeurt in dit project met kunst en cultuur. In het project werken verschillende culturele organisaties als Corpo Máquina (dans), Het Zuidelijk Toneel (theater) en Fashion Clash (mode) samen met het ROC, jongerenwerk, politie, woningcorporatie WonenBreburg en de gemeente Tilburg. En de resultaten en perspectieven die deze organisaties al hebben neergezet zijn zo goed dat het gewaardeerd is met Europese subsidie.
Hoe staat het er nu voor? Op het Verdiplein wordt het voormalige pand van de bakker gebruikt als multifunctionele ruimte en de doorontwikkeling van ForwArt. Er zijn werkplaatsen en ontwerpstudio’s in ontwikkeling. En er wordt gewerkt aan vernieuwing van het Ypelaerpark waar ontmoeting, performance en horeca een plek gaan krijgen. Dat wordt allemaal door de jongeren zelf aangepakt.
Zijn we er dan met al die initiatieven in Noord?
De wijkraden vinden van niet. People Acting in Community Together (daar staat PACT voor) is mooi. Maar de bewoners kunnen niet op de stoel van de overheid gaan zitten. Er liggen veel meer uitdagingen voor kwetsbare delen van Tilburg-Noord dan bovengenoemde initiatieven. Het beeld van Tilburg-Noord is ook zoiets. Noord wordt gezien als kwetsbare wijk maar het is een prachtig stadsdeel. Met prima wijken waar problemen ver te zoeken zijn. Met mooie parken en veel groen. Waar bewoners zich heerlijk thuis voelen. Ja, er zijn buurten die extra inzet vragen; van de bewoners maar zeker ook van de gemeente. De initiatieven geven energie aan geheel Noord maar er is meer nodig.
We hebben de gemeente in 2017 via ons Manifest en daarna diverse malen in gesprekken met raadsleden en wethouders en via brieven gevraagd om stevig beleid en acties op overheidsterreinen. Aan de basis moet het leven van de nu kwetsbare groepen verbeterd worden. De wijkraden pleiten al heel lang voor gratis en verplichte kinderopvang voor alle kinderen vanaf 2 jaar. Dat komt de structuur en taalontwikkeling van de peuters ten goede waardoor ze beter uitgerust aan de basisschool beginnen. Ook is uitbreiding van onderwijstijd voorgesteld omdat uit cijfers blijkt dat hier procentueel veel meer kinderen dan in geheel Tilburg, na de basisschool naar het praktijkonderwijs gaan. De kinderen in Noord zijn echt niet minder slim dan in andere wijken maar ze hebben gewoon minder kansen. De wijkraden pleiten ook voor werkgelegenheidsprojecten waarbij met behoud van uitkering een opleiding kan worden gevolgd met baangarantie. Het moet gaan om structurele, duurzame oplossingen om uit de uitkering te komen. Een groot effect heeft het als vooral jonge vrouwen zo kansen krijgen. En last but not least vragen we aandacht voor de fysieke en mentale gezondheid van bewoners (kinderen en volwassenen) in de kwetsbare buurten. Waar armoede is, gaat het met de gezondheid meestal ook niet goed.