Door minder kleding en textiel te kopen, kun je een grote stap zetten in een duurzamer leven. Want wist je dat de productie ervan in de regel erg vervuilend is? De kledingindustrie is verantwoordelijk voor 10% van de wereldwijde CO2 uitstoot. Het is de op één na vervuilendste industrie ter wereld (de fossiele industrie is de ergste). Omgerekend per kledingstuk heeft het een impact van 19 kilo CO2. per kledingstuk. Dat is net zoveel als een gemiddelde boom aan CO2 opneemt. Maar het is niet alleen de CO2 uitstoot die zo schadelijk en vervuilend is. Ook op het gebied van mensenrechten komt de sector niet positief in beeld. De meeste kleding wordt gemaakt in lagelonenlanden.
Het probleem begint al bij de katoenteelt op de plantages (onder andere in Oezbekistan, China, India, maar ook in Brazilië, Pakistan, Burkina Faso, Mali en Benin). Deze worden bespoten met onkruidverdelgers en insecticiden die bijzonder giftig zijn. Nu worden ook bij de teelt van andere gewassen en ook dicht bij huis dergelijke stoffen gebruikt, maar het verschil is dat de katoenplantages worden bespoten met mensenhanden en niet met grote machines. De werknemers zijn onbeschermd en staan direct bloot aan deze giftige stoffen. De gezondheidsschade is bijzonder groot. Na de katoenpluk volgen de verdere stappen in het productieproces. Het verven bijvoorbeeld. Ook daarvoor worden enorme giftige, schadelijke producten gebruikt. Ook daar komt veel handwerk bij kijken. Het sterk vervuilde afvalwater wordt na het verfprocedé in rivieren geloosd, een ramp voor het milieu.
En dan het maken van de kleding. Dat de arbeidsvoorwaarden niet bijster goed zijn, weten we inmiddels. Uitbuiting, hongerlonen, kinderarbeid, slechte arbeidsomstandigheden; en dat allemaal omdat de concurrentie tussen modeketens enorm is. De medewerkers in de lagelonenlanden worden er niet beter van. Het belangrijkste productieland is Bangladesh maar nu vindt een verschuiving plaats naar Ethiopië. Daar zijn de lonen nóg lager. Een maandloon is er gemiddeld € 23,- . Een maandloon dat in Europa een gemiddeld uurloon is. Van dat maandloon kan een arbeider niet eens voldoende voedsel kopen! En toch heeft een modebedrijf als H&M de productie verplaatst naar Ethiopië.
De massaproductie is zo groot dat lang niet alle kleding verkocht wordt. Dat heeft vooral te maken met een snel veranderende mode (bepaald door commercie). En wat gebeurt er dan met de overgebleven kledingstukken? Die gaan niet naar een kledingbank of kringloopwinkel. Neen, die worden in veel gevallen verbrand. En bij alle nadelen vergeten we voor het gemak het transport van al die bergen kleding.
Zijn er dan geen merken, geen winkels, geen productieketens die wel milieuvriendelijk produceren en inkopen, en rekening houden met mensenrechten? Ja, zeker wel. Er zijn steeds meer plekken waar eerlijke en duurzame kleding en schoeisel worden verkocht. Websites zijn bijvoorbeeld Goedewaar (en gebruik dan de checker om snel te zien welke score een product of winkelmerk heeft), Take it Slow, Eerlijk Winkelen (met per stad een overzicht van goede, duurzame winkels waaronder ook Tilburg), Fair Wear, Veggie in Pumps, Yoi, Op Rank a Brand staan productvergelijkingen met scores op duurzaamheid, zo ook op growthinkers.nl/duurzame-kledingmerken. Ga 
gewoon eens googelen en je vindt nog meer duurzame merken. En op Milieu Centraal (website over duurzaamheid) vind je informatie over een breed scala aan thema’s, ook over duurzame kleiding.
Er worden dus wel stapjes gezet maar het blijft lastig als je in een kledingzaak iets leuks ziet maar niet weet of het wel duurzaam is geproduceerd. De prijs is niet altijd een aanwijzing want een hoge prijs zegt niet of het een verantwoord product is. Een uitermate lage prijs is daarentegen een betere indicatie. Als het te mooi is om waar te zijn, is het dat meestal ook.
Hoe kun je nu heel praktisch duurzamer worden als het gaat om textiel? In eerste plaats koop alleen wat je nodig hebt. Je zult merken dat dit ook goed is voor je portemonnee. En dan, koop kleding die dichter bij huis is gefabriceerd (Europa biedt iets meer garantie op een net product dan lagelonenlanden), koop zoveel mogelijk tijdloze kleding want daar heb je langer plezier van, koop tweedehands kleding, geef gebruikte kledingstukken door of ruil ze. Voor elk aangeschaft kledingstuk een boom planten mag natuurlijk ook.
Ruilwinkel Ypelaer. Foto: Anja van Seters